dinsdag 16 februari 2010

Vervolg Actieonderzoek: Algemeen Idee en critical friends

Vandaag heb ik de tweede bijeenkomst gehad met de studenten rondom het opzetten van hun actieonderzoek. We zijn verder ingegaan op het Algemeen Idee en even gekeken naar de Verkenning. Het doel van het Algemeen Idee hebben we nog scherper neergezet. Het gaat er om dat je vanuit bepaalde aspecten van je handelen kijkt waar je aan wilt werken.

Ik heb de studenten ook een voorbeeld laten zien uit een casestudy (het verslag dat uiteindelijk geschreven wordt) hoe een docent zijn opvattingen heeft verwoord. Dit wil ik vanuit de oefening "muurtje bouwen" in de volgende bijeenkomst nog verder aanscherpen. Omdat we daar nog niet echt op in zijn gegaan.

In de presentatie hieronder zijn de eerste en tweede versie van de voorlopige onderzoeksvragen opgenomen. Zo krijg je een beetje beeld waar studenten zich in willen verdiepen.

In deze bijeenkomst hebben we ook de critical friend geïntroduceerd. De critical friend is iemand die vragen stelt over het onderzoek. Voor de critical friend zijn 3 regels (Ponte, 2007):
  • Er worden in principe alleen vragen gesteld
  • Beoordelende opmerkingen worden ook niet gemaakt, ook niet in de vorm van vragen
  • Oplossingen voor wat ingebracht wordt, worden niet gegeven.
De critical friend kan 3 soorten vragen stellen:
  • Vragen naar concrete gebeurtenissen, voorbeelden en ervaringen om wat ingebracht wordt te illustreren.
  • Vragen naar achtergronden van de situatie, het probleem, de werkwijze, etc, oftewel: vragen naar redenen, motivaties of doelen.
  • Vragen naar de rol van andere factoren (personen, context, literatuur) die betrokken zouden kunnen worden bij het analyseren en begrijpen van wat ingebracht wordt.
Het is voor de critical friend dus belangrijk om door te vragen zodat de student geholpen wordt.

In deze bijeenkomst hebben we hiermee geoefend. Eerst klassikaal en daarna in groepjes. We hebben dit toegepast op het aanscherpen van het Algemeen Idee (de probleemstelling). Het werkte verhelderend om dit eerst te modellen en daarna pas in groepjes verder uit te werken.

Tot slot hebben we een begin gemaakt met het Verkennen. Ik heb een overzicht gegeven waar studenten bronnen kunnen zoeken. Bijvoorbeeld ook bij Google Scholar.

De volgende keer gaan we hier weer verder mee aan de slag.

De studenten hebben een aantal vervolgopdrachten gekregen. Ze moeten allemaal hun blog bijwerken en aangeven wat hun Algemeen Idee is. Verder gaan de studenten casestudies lezen die geschreven zijn door docenten die al een keer actieonderzoek doorlopen hebben en verwerken ze die indrukken ook in een blogpost.

In de stage gaan de studenten aan de slag met Skillsheet D18 uit Ontwikkeling door onderzoek (Kallenberg ea, 2007) en zullen ze met jullie bespreken waar ze zich in de komende tijd mee bezig gaan houden.

Als mentor kun je je ook opstellen als critical friend die meedenkt in het onderzoek van de studenten.

maandag 15 februari 2010

Weblogs studenten over actieonderzoek

De studenten houden over hun actieonderzoek een weblog bij. Het overzicht van de weblogs is op de wiki van Hogeschool Domstad te vinden (klas 1A). Dit maakt het proces inzichtelijk van de studenten. Ook kunnen de critical friends elkaar feedback geven via de weblog. U bent als mentor ook een critical friend voor de student. Ook u kunt dus bij uw student reageren.

Actieonderzoek van start

De afgelopen week hebben de studenten een start gemaakt het actieonderzoek op Hogeschool Domstad. In drie bijeenkomsten zijn we hier mee aan de slag gegaan.

Bijeenkomst 1

In de eerste bijeenkomst heeft Hans Broere vanuit zijn vakexpertise wereldoriëntatie onderwerpen aangedragen waar eerstejaars studenten zich in zouden kunnen verdiepen. Dit om studenten op weg te helpen met het vinden van een probleemstelling (Algemeen Idee). Hans heeft hierbij aandacht besteed aan betrokkenheidsverhogende factoren:
  • Sfeer en relatie
  • Aansluiting op niveau en interesse/ leerstijl
  • Actief leren
  • Werkelijkheidsnabijheid
  • Ruimte voor initiatief
Ook is Hans ingegaan op de vraag hoe kinderen leren. Hij heeft hierbij gekeken naar het onderwerp Brain Based Learning.

Bijeenkomst 2

In de tweede bijeenkomst is Astrid de Regt vanuit haar SLB-expertise ingestoken op de stage-ervaringen van de studenten. Ook hierbij ging het er om input te krijgen voor het Algemeen Idee. Hiervoor hebben de studenten de startvragen (zie de presentatie) voor zichzelf beantwoord en daarvan de studenten een persoonlijke top 5 laten maken. Vervolgens zijn deze verdeeld over twee flaps: de +-flap wat je wilt leren vanuit interesse en nieuwsgierigheid en de –flap waarbij je onderzoek gaat doen naar beter functioneren of om te gaan met waar je tegen aan loopt.

Presentatie van Hans (bijeenkomst 1)
Flaps van bijeenkomst 2 12-02-2010 12-02-2010

Bijeenkomst 3

Deze vrijdag hebben de studenten van mij een introductie gekregen op het doen van Actieonderzoek. In deze derde bijeenkomst heb ik de volgende onderwerpen aangeboden:
  • Een definitie van actieonderzoek;
  • De belangrijkste uitgangspunten van actieonderzoek;
  • Redenen voor actieonderzoek;
  • Meer over het ontstaan van actieonderzoek;
  • Verschillende manier om actieonderzoek te doen;
  • Het activiteitenplan (stappen van actieonderzoek);
  • Het logboek (studenten gaan weblog bijhouden);
  • Introductie van critical friends;
  • Thema's rondom actieonderzoek;
De boeken die we gebruiken bij het aanbieden van de bijeenkomsten over actieonderzoek zijn:
  • Onderwijs van eigen makelij (Petra Ponte)
  • Ontwikkeling door onderzoek (Kallenberg ea)
De studenten zijn daarna aan de slag gegaan met het verder formuleren van een probleemstelling voor het Algemeen Idee. Hier gaan we aanstaande dinsdag weer mee verder.

Presentatie bijeenkomst 3

woensdag 3 februari 2010

Actieonderzoek in semester 2

De Albo-studenten van Hogeschool Domstad gaan in het komende semester actieonderzoek doen. Uitgangspunt hierbij is het boek van Petra Ponte: Onderwijs van eigen makelij, procesboek actieonderzoek in scholen en opleidingen.
Het actieonderzoek ziet er in schema als volgt uit:


De eerste stap in het actieonderzoek is het formuleren van een Algemeen Idee. Het Algemeen Idee is het onderwerp waarover ze onderzoek willen doen. Als het Algemeen Idee (of probleemstelling) duidelijk is afgebakend gaan ze dit Verkennen. na de Verkenning (door obervaties, interviews, literatuurstudies) maken de studenten een Algemeen Plan. Hierin geven ze aan wat ze precies willen ondernemen. Dan gaan de studenten concreet aan de slag met Verbeteracties. Tot slot schrijven de studenten over hun actieonderzoek een Casestudy.

In het schema zijn een aantal pijlen die terugverwijzen naar eerdere stappen. Zo kun je na de Verkenning besluiten dat je Algemeen Idee verder aangescherpt moet worden. Na de Verbeteracties kun je je Algemeen Idee ook weer bijstellen.

Bedoeling is dat het actieonderzoek uitgevoerd wordt in het eerste kwartaal.

Eerste bericht - bedoeling van deze blog


Op deze blog geven we informatie over het Albo-onderzoek zoals dat op Hogeschool Domstad plaatsvindt. Ook hebben mentoren en studenten de mogelijkheid om vragen hier te stellen zodat de blog ook direct een plek wordt waar de VVV (veel voorkomende vragen) beantwoord worden.